Joachim Lelewel i przeszłość, teraźniejszość oraz przyszłość nauk pomocniczych historii
Serdecznie zapraszamy do udziału w międzynarodowej konferencji naukowej pt. Joachim Lelewel i przeszłość, teraźniejszość oraz przyszłość nauk pomocniczych historii, która odbędzie się w dniach 16-17 czerwca 2022 r. w Instytucie Historii Litwy w Wilnie. Konferencja będzie zorganizowana w dwusetną rocznicę wydania podręcznika Joachima Lelewela pt. Nauki dające poznawać źródła historyczne, który ukazał się w 1822 r. w Wilnie nakładem drukarni J. Zawadzkiego. Celem konferencji będzie przedstawienie działalności naukowej J. Lelewela w kontekście europejskim, oryginalności i nowatorstwa jego koncepcji nauk pomocniczych historii, a także prezentacja dotychczasowych osiągnięć historiografii na jego temat i ogłoszenie nowych odkryć.
Historycy, co oczywiste, poświęcili J. Lelewelowi wiele uwagi. Zajmowano się życiorysem uczonego i poszczególnymi okresami jego działalności, szczegółowo zbadano jego twórczość naukową, zajęto się dotyczącym go dziedzictwem archiwalnym. Starano się także poznać J. Lelewela jako teoretyka nauk pomocniczych historii. Jego koncepcja nauk pomocniczych historii, które sam określił jako „nauki dające poznawać źródła historyczne”, analizowana była w kontekście europejskim koncepcji tych nauk (głównie niemieckich) w XVIII-XIX wieku.
Jubileusz 200-lecia Nauk dających poznawać źródła historyczne zdaje się być właściwym momentem, by raz jeszcze zająć się sylwetką tego uczonego i jego osiągnięciami. Organizatorzy proponują dwa główne nurty refleksji. Pierwszy będzie dotyczył podsumowania stanu badań na temat samego Lelewela: podstaw źródłowych, a także ewentualnych prezentacji nowych źródeł, mogących wzbogacić naszą wiedzę; mamy podstawy sądzić, że nie wszystkie przekazy źródłowe związane z postacią Lelewela i jego kręgu rodzinnego zostały wydobyte na światło dzienne lub dostatecznie wykorzystane. Organizatorzy konferencji są także przekonani, że wiele jeszcze można dodać w dyskusji nad tłem historycznym działalności badacza. Drugi nurt konferencji pomyślany jest jako otwarcie szerszej dyskusji, podczas której będzie można wykroczyć poza kwestie związane z osiągnięciami samego J. Lelewela, podejmując i rozwijając tematy badawcze z zakresu nauk pomocniczych historii, zainicjowane w naszej części Europy przez uczonego. Poruszone zostaną różne zagadnienia związane z przeszłością, teraźniejszością oraz przyszłością tych nauk, refleksją metodologiczną i propozycjami badawczymi, a także dorobkiem, bieżącymi możliwościami i ograniczeniami oraz perspektywami tego typu badań w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. Uzupełnieniem obrad badaczy będzie wystawa poświęcona znakom notarialnym średniowiecza i wczesnych czasów nowożytnych zorganizowana przez Bibliotekę Wróblewskich Litewskiej Akademii Nauk.
Proponujemy następujące grupy tematyczne:
1. Lelewel: osoba, uczony i kontekst w którym działał,
2. Źródła do badań nad J. Lelewelem,
3. Lelewel w historiografii,
4. Nauki pomocnicze historii w ujęciu J. Lelewela: nowatorstwo czy konserwatyzm w kontekście europejskim?
5. Nauki pomocnicze historii: stan obecny i perspektywy naukowe.
Na zakończenie konferencji planowana jest dyskusja wybranych badaczy przy okrągłym stole poświęcona kondycji i perspektywom nauk pomocniczych historii.
Referaty – 30 min., komunikaty – 20 min.
Języki konferencji: litewski i polski z tłumaczeniem symultanicznym.
Planowane jest opublikowanie materiału konferencyjnego i tomu podsumowującego dotychczasowe badania nad J. Lelewelem.
Planuje się utworzenie grupy, która przygotuje inwentarz spuścizny archiwalnej J. Lelewela.
Dla zainteresowanych planowane są wycieczki z oprowadzeniem przez przewodnika:
- po wystawie znaków notarialnych na pergaminach w Bibliotece Wróblewskich,
- spacer po Wilnie śladami J. Lelewela.
Uprzejmie prosimy o przesłanie organizatorom konferencji tematu referatu ze streszczeniem (1500/1800 znaków ze spacjami) do 31 grudnia 2021 r. : https://forms.gle/j3NVKPtGsFr2PDzT6
Decyzja Komitetu Organizacyjnego zostanie wysłana autorom do 15 lutego 2022 r.
Organizatorzy nie przewidują opłaty konferencyjnej.
Kontakt: lelewelconference2022
Komitet organizacyjny:
- Dr Rūta Čapaitė, Instytut Historii Litwy
- Dr. Loreta Skurvydaitė, Wydział Historyczny Uniwersytetu Wileńskiego
- Dr. Rima Cicėnienė, Biblioteka im. Wróblewskich Litewskiej Akademii Nauk Nauk
- Dr hab. Jacek Soszyński, prof. PAN, Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk
- Dr hab. Jerzy Kaliszuk, prof. PAN, Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk
- Mgr Agnieszka Fabiańska, Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie
- Dr Agnieszka Fluda-Krokos, Biblioteka Naukowa PAU i PAN w Krakowie
- Dr hab. Janusz Pezda, prof. UJ, Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
- Dr hab. Iwona Pugacewicz, prof. Sorbony, Ośrodek Kultury Polskiej w Paryżu - Sorbonne Université
Instytut Historii Litwy
Wydział Historyczny Uniwersytetu Wileńskiego
Biblioteka im. Wróblewskich Litewskiej Akademii Nauk
Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk
Komitet Historii Nauki i Techniki Polskiej Akademii Nauk
Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie
Biblioteka Naukowa PAU i PAN w Krakowie
Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
Ośrodek Kultury Polskiej w Paryżu – Sorbonne Université
